Kraaijvanger, E.H. en H.M.

Beschrijving

Wijnand Galama, Gaby Hutjes – E.H. Kraaijvanger (1898-1978). H.M. Kraaijvanger (1903-1981). Tussen traditionalisme en modernisme – op zoek naar schoonheid voor een moderne wereld

De gebroeders Evert en Herman Kraaijvanger zetten in 1928 op jonge leeftijd het bureau van hun vader voort. Evert Kraaijvanger (1899-1978) studeerde civiele techniek in Delft en was binnen het bureau vooral de organisator. Herman Kraaijvanger (1903-1981) studeerde bouwkunde aan de HTS in Utrecht en aan het Hoger Bouwkunst Onderricht in Amsterdam. Hij was verantwoordelijk voor de ontwerpen. In de jaren dertig bouwden de broers vooral woningbouwprojecten, scholen en kerken voor overwegend katholieke opdrachtgevers. Deze gebouwen kenmerken zich door een degelijke bouwstijl in de traditie van de Nederlandse baksteenarchitectuur. In en vlak na de Tweede Wereldoorlog waren de broers nauw betrokken bij de wederopbouw van Rotterdam. Evert Kraaijvanger was korte tijd wethouder van Wederopbouw en deed onderzoek naar herstel en restauratie van belangrijke, nog resterende monumenten in Rotterdam. Herman Kraaijvanger was tijdens de bezetting onder meer lid van de groep Opbouw Rotterdam (OPRO) waarin hij samen met J.H. van den Broek, W. van Tijen en P. Verhagen voorstellen deed voor verbeteringen aan het wederopbouwplan van Rotterdam. De betrokkenheid bij de wederopbouw leverde veel werk op voor het bureau. Van alle architecten die aan de herbouw van de Rotterdamse binnenstad hebben gewerkt, hebben de Kraaijvangers de meeste gebouwen ontworpen. Het Stationspostkantoor en De Doelen vormen de hoogtepunten van dit omvangrijke, Rotterdamse oeuvre. De katholieke signatuur van het bureau en zijn opdrachtgevers had een positieve invloed op de omvang van het oeuvre buiten Rotterdam. In opdracht van het katholieke Vroom & Dreesmann zijn, verspreid door heel Nederland, warenhuizen gebouwd naar ontwerp van de Kraaijvangers. Voor het Rotterdamse filiaal werd door het bureau een nieuw type plafond ontwikkeld, dat wereldwijd navolging kreeg en internationaal werd aangeduid als The Rotterdam Ceiling. De architectuur van de Kraaijvangers ontwikkelde zich na de oorlog tot een contemporaine mix, waarin een traditionele gevelopbouw en zorgvuldige ornamentiek werden gecombineerd met functionele principes en een modern materiaalgebruik. In de jaren zestig maakte de ritmiek in de gevels plaats voor een egaal, haast ongenaakbaar oppervlak, zoals bij de Bibliotheek van de Katholieke Universiteit in Nijmegen en liet gebouw van de Volkskrant in Amsterdam.