Achter architectuur zit altijd een verhaal
Contact met de ideeën van de ontwerpers brengt hun verhaal tot leven. Waarom zijn er bouwwerken die aan gesloten burchten doen denken, terwijl andere bijna doorzichtig zijn? Waarom passen objecten voor ons gevoel in de omgeving, en contrasteren andere objecten? Wat geeft de 19e-eeuwse parken zo’n bijzondere uitstraling? En hoe werkt de maatschappelijke ‘impact’ van architectuur? De Amsterdamse School bracht de lagere inkomensklassen in aanraking met een beter bestaan door middel van sociale woningbouw, uitgevoerd in mondain design. De architect Kropholler verpakte gezagsverhoudingen in gebouwen waarin traditionele vormen werden uitvergroot. En hoe gaf sanatorium Zonnestraal genezende TBC-patiënten uitzicht op een gezonder leven? Voor wie zich in dit soort thema’s wil verdiepen vormt deze website een belangrijke vraagbaak.
J.D. Zocher jr., Waterpartij met brug in het park van buitenplaats De Breul in Zeist (1833). De romantische uitstraling wordt nog steeds door velen aantrekkelijk gevonden.
M. de Klerk, woningcomplex Het Schip Amsterdam (1917-1921). Arbeiderswoningen in mondain design.
A.J. Kropholler, raadhuis Leidschendam (1939-1940). Traditionele gezagsverhou-dingen verpakt in traditionele vormen.
J. Duiker, nazorgkolonie Zonnestraat Hilver-sum (1919-1932). Met zijn lichte en luchtige uitstraling sloot het gebouw aan bij de ideeën over genezing van TBC-patienten.
Identiteitsverlies omgeving door ontoegankelijke kennis
De inrichting van de gebouwde omgeving staat in Nederland op een hoog peil. Velen kennen beroemde en in hun tijd vaak spectaculaire projecten zoals in Amsterdam Zochers Vondelpark en Beurs van Berlage, Dudoks stadhuis in Hilversum, de Van Nellefabriek van Brinkman & Van der Vlugt en Piet Bloms kubuswoningen in Rotterdam. Veel andere ontwerpers raken slechts in vakkringen bekend en verdwijnen naderhand weer uit het gezichtsveld. De meeste architecten die Berlages hogelijk gewaardeerde plan ‘Amsterdam-Zuid’ bebouwden zijn vergeten. Hetzelfde geldt voor hen die Van Eesterens wereldberoemde ‘Algemeen Uitbreidingsplan Amsterdam’ haar gezicht gaven. Als er geen archieven meer zijn, is het moeilijk het werk van ontwerpers en de uitgangspunten waarop zij hun ontwerpbeslissingen baseerden te reconstrueren. Zo verliest de omgeving langzamerhand haar identiteit.
De rol van BONAS: inventariseren en ontsluiten
Sinds de jaren ’90 van de vorige eeuw doet BONAS onderzoek naar het werk van de belangrijkste Nederlandse ‘omgevingsontwerpers’. Het onderzoek is tweeledig. Enerzijds worden de oeuvres van deze ontwerpers geïnventariseerd en beschreven en wordt er een essay aan hen gewijd. Anderzijds worden tijdschriftartikelen, boeken en archiefmateriaal ten behoeve van deze oeuvrelijsten ontsloten. Daarmee is BONAS het belangrijkste kennisportaal in Nederland als het gaat om documentatie over het werk van Nederlandse (interieur-)architecten, tuin- en landschapsontwerpers en stedenbouwkundigen.
De mensen achter BONAS
Bestuur:
Constant van Nispen (voorzitter)
Ros Floor (secretaris)
Sierd Roosje (penningmeester)
André van Deursen
Gerdy Verschuure-Stuip
Redactie BONAS-boekenreeks:
Onderzoekers:
Bene Colenbrander
• Ben Ingwersen 1921-1996
David Geneste
• Gijsbert Friedhoff 1892-1970
Alice Gut
• Frants Röntgen 1904-1980
Remco van der Kuijp
• G.B. Salm 1831-1897
• A. Salm GBzn 1857-1915
Laura Plezier
• Henri van Anrooy 1885-1964
Pauline van Roosmalen
• Henri Estourgie 1885-1964
• Jean Estourgie 1927
Willem Ruyters
• G. Buskens 1872-1939
Mieke Sipkes
• H.W.C. Pot 1909-1997
• F. Pot-Keegstra 1908-1997
Frank en Adam Smit
• Dirk Brouwer 1899-1941
Angelien Snaar
• J.A. van Straaten 1862-1920
Pieter Vlaardingerbroek
• J. van Straaten 1781-1858
Meike Wiedemann, Kasper van Ommen & Heino van Rijnberk
• J. de Bie Leuveling Tjeenk 1885-1940
Ruud Schaafsma
• Samuel Voorhoeve (1880-1948)
Beheer Archiwijzer:
Raad van Advies:
Wessel de Jonge
Website:
Tjeerd Boersma
ICT United
