Naam:	Verpleeghuis Pni�l Oude Dijk Rotterdam
Type:	verpleeghuizen;
Opdrachtgever:	Stichting voor Zendings-Diaconessenarbeid Verpleeghuis Pni�l Rotterdam
Uitgevoerd:	ja
Bestaand:	ja
Architecten:	Baljon, L. (Lodewijk Baljon Amsterdam), 1996, 2000, landschapsarchitect-; C. Verwey (Kamp Design Amsterdam), 1996, 2000, interieurarchitect-; Dijkstra, Tj. (Architectenbureau Dijkstra);
Bijdragen:	HOMIJ Rotterdam -uitvoering installaties-, Voormolen Bouw BV Rotterdam -uitvoering-,
Adres:	Oude Dijk, 3062 AB, Rotterdam;
Archiefgegevens:	archief Dijkstra/9206, 9605

Bijzonderheden:

In 1992 kreeg Dijkstra van de Stichting voor Zendingsdiaconessenarbeid/Verpleeghuis Pni�l te Rotterdam de opdracht een verpleeghuis te ontwerpen voor 60 somatische en 60 psychogeriatrische pati�nten. Het gebouw zou verrijzen in het centrum van Kralingen. Het zou een bestaand verpleeghuis vervangen dat niet meer kon worden aangepast aan de eisen van de tijd. In 1993 maakte Dijkstra het ontwerp. In 1996 volgde de aanbesteding en in 1997 werd met de bouw van de eerste fase begonnen. De oplevering en ingebruikname vonden plaats in 1999. In dat jaar werd ook begonnen met de sloop van het bestaande verpleeghuis. In 2000 vonden de oplevering en ingebruikname van de tweede fase plaats.De bouw van het nieuwe verpleeghuis betekende een verdubbeling van het oorspronkelijke gebouwoppervlak. Ter wille van een goede inpassing in de kwetsbare, wat dorpse omgeving koos Dijkstra voor laagbouw die zich voegt in het stratenpatroon van Kralingen. Het uitgangspunt was dat alle bewoners hun bed aan het raam zouden hebben, met direct uitzicht op de woonomgeving. Dijkstra streefde met zijn ontwerp naar �wonen in de buurt�. De bewoners raken niet ge�soleerd van de omgeving doordat het gebouw zich probleemloos in de bestaande bebouwing voegt. De gevels bestaan uit glaspuien met naturel gebeitste houten kozijnen tussen horizontale borstweringen van gezandstraalde prefab betonplaten met een paarse toeslag. Aan het dak hangt een structuur van stalen strippen, waartussen de balkons en verticale zonwering zijn opgehangen. Op de begane grond bevinden zich aan de straatzijde de ontvangstruimten, een foyer en een restaurant met een keuken. In de vleugels daarachter zijn de kleedruimten voor personeel, een activiteitencentrum en de therapieruimten. Op de eerste en tweede verdieping bevinden zich de ��n- en tweepersoons cli�ntenkamers, met op de twee buitenhoeken de gemeenschappelijke woonkamers met ieder een balkon. Beheer, directie en administratie zijn gesitueerd op de dakverdieping aan de zijde van de Oude Dijk. In de kelder bevinden zich behalve een parkeergarage voor personeel en bezoekers, ruimtes voor de huishoudelijke en technische diensten.De plattegrond bestaat uit twee haakse hoeken in puntsymmetrie, met twee binnentuinen daartussen. Omdat het terreinoppervlak niet groot genoeg bleek, is in overleg met de Vrije School aan het Vreedenhof en de gemeente besloten een bestaande, verouderde en vrijstaande vleugel van deze school te slopen en te vervangen door een nieuwe vleugel die minder ruimte vraagt en aansluit op de bestaande school. Ook is de grond van een parkje binnen het bouwblok toegewezen aan Pni�l, op voorwaarde dat de nieuwe binnentuin open zou blijven voor publiek.In het psychogeriatrische deel van het gebouw kwam een serre, die op de beide woonverdiepingen toegankelijk is vanuit de woongroepen. Loopbruggen op beide niveaus zorgen voor een loopcircuit. De serre heeft de sfeer van een plantenkas waarin ook 's winters een aangenaam klimaat heerst. In de buitenhoeken van de twee geschakelde verpleegvleugels bevindt zich telkens een hal met trappenhuis en lift, en daaraan gekoppeld de centrale afdelingsvoorzieningen en de woonkamers met een gemeenschappelijke pantry. De woonkamers kunnen tot ��n geheel worden samengevoegd.Het geheel geprefabriceerde betonskelet bestaat uit slanke, afgeronde kolommen, geplaatst op een stramien dat is gebaseerd op de breedtemaat van de bedkamers. De kolommen werden overal in het zicht gelaten, evenals de erop rustende geprefabriceerde gevelbalken die breedplaatvloeren dragen. Deze vloeren overspannen de volle breedte van de vleugels, zodat ze balkloos zijn en daardoor flexibel in te delen.Alle verblijfsruimten zijn voorzien van een balkon. Bij de psychogeriatrische afdelingen zijn de balkonhekken verhoogd met een transparante omrastering om ongelukken te voorkomen. Aan de zonweringen werd zeer veel aandacht besteed. Ze zijn aangebracht tussen dezelfde metalen strips waaraan ook de balkons zijn opgehangen. Ze vormen bij zonnig weer automatisch verticaal uitrollende geel-wit gestreepte schermen op een meter afstand van de gevel. De schermen dragen bij aan een vriendelijk karakter en een aangenaam binnenklimaat.Bij een bezoek van Dijkstra aan het verpleeghuis in 2017, bleek dat overwogen werd om van alle cli�ntenkamers, eenpersoonskamers te maken met eigen sanitair. Dijkstra heeft daarop een studie gemaakt waaruit bleek dat dit binnen de gegeven structuur met bescheiden verbouwingskosten tot de mogelijkheden behoort. Ten tijde van verschijnen van dit boek, is nog niet duidelijk of zijn voorstel wordt overgenomen.

  Literatuur