Naam:	R.K. noodkerk en Kerk St. Jan de Doper Waalwijk
Type:	kerken;
Opdrachtgever:	pastoor Van RielKerkbestuur
Uitgevoerd:	ja
Bestaand:	ja
Architecten:	Stuyt, J., 1908, ontwerp (niet uitgevoerd)-; Valk, H.W., 1919, 1925; Valk, A.; Orie, S.L.A.; Valk, H.W., 1927, ontwerp ciborium, altaar en kandelaars-; Valk, H.W., 1961, verbouwing priesterkoor-; Valk, G.H.F., 1961, verbouwing priesterkoor-;
Bijdragen:	Thunnissen en Van Sambeek, Heemstede -uitvoering kerk-, Hoogstraten -leverantie koepelconstructie-, A.H. Haan -ontwerp kunstbronzen-, B.Pels en Zn. , Alkmaar -orgel-, Ch. Eyck -ontwerp kruiswegstatie-, Atelier St. Eloy, 's-Hertogenbosch -uitvoering kandelaars-, Firma Eijsbouts, Asten -luidklokken-, F. Vervoordeldonk,'s-Hertogenbosch -uitvoering altaar-,
Adres:	Sint Jansplein, 5141 GR, Waalwijk;
Archiefgegevens:	GAW/dossier St. Jan de Doper;PAGV/ongesorteerd;RANB-collectie Valk/199-3.109, 81

Bijzonderheden:

Voor het ontwerp was aanvankelijk in 1908 de architect Jan Stuyt benaderd. Waarschijnlijk kreeg Valk de opdracht door bemiddeling van Stuyt. Voordat kon worden begonnen met de nieuwbouw moest de oude Waterstaatskerk uit 1829 worden afgebroken. Tevens moest worden voorzien in een noodkerk, waarvoor Valk eveneens het ontwerp leverde. De noodkerk werd uitgevoerd in ijzer, omdat na afbraak een dergelijke constructie de meeste verkoopwaarde zou hebben. Het terrein waar de nieuwe kerk moest worden gebouwd, was nogal krap bemeten voor een gebouw met 1200 zitplaatsen. Bovendien was sprake van een aanzienlijk hoogteverschil. Valk loste dit probleem op door de kerk te verdelen in twee niveaus. Valk ontwierp de kerk als een centraalbouw zonder concessies te doen aan de zuivere symmetrie van het grondplan. De centrale koepel beslaat het grootste deel van het grondoppervlak. Aan deze grote ronde ruimte zijn op haakse assen vier absiden toegevoegd: twee brede absiden die het koor en het westwerk vormen en twee smallere absiden, die aan de denkbeeldige lengteas de toegangspartijen vormen. Tussen de hoeken van de snijlijnen zijn kleine absiden als kapellen aangebracht. Aan de buitenzijde ziet men een achttal koepels geschaard rondom de grote middenkoepel. Omdat de hoogte van de koepels groter is dan de doorsnede van de koepeltrommels, kregen de koepels de vorm van kegels. Dit bijzondere effect kon worden verkregen door de toepassing van een stalen koepelconstructie. Binnen is het een 'baksteenkerk' met gemetselde gewelven en een gemetselde binnenkoepel. De totale bouwkosten van de nieuwe kerk, de grootste koepelkerk van Nederland, bedroegen ?367.380,-. Diverse hardstenen ornamenten uit het interieur van de oude kerk bleven gespaard en werden later verwerkt in het interieur van de nieuwe kerk. De 'kunstbronzen' werden geleverd door Alo?s Hubert Haan uit Antwerpen. Valk ontwierp een roodkoperen ciborium, een marmeren altaar en twaalf koperen kandelaars. De luidklokken, die werden vervaardigd door de firma Eijsbouts in Asten, waren gewijd aan Crispinianus en Crispinus, de patronen van de leerlooiers en de schoenmakers. De polychrome terracotta kruiswegstatie werd in 1939 vervaardigd door Charles Eyck. Omdat Eyck niet was aangesloten bij de Kultuurkamer kon hij zijn werk niet afmaken en bleven drie staties ongepolychromeerd. De kerk werd in gebruik genomen op 12 november 1925 en is nu een rijksmonument.

  Literatuur