Naam:	KEMA-complex Utrechtseweg 310 Arnhem
Type:	kantines; ,kantoorgebouwen; ,laboratoria;
Opdrachtgever:	N.V. tot Keuring van Electrotechnische Materialen te Arnhem
Uitgevoerd:	ja
Bestaand:	ja
Architecten:	Fels, H., 1933, 1955; Schoemaker, R.L.A., 1933, 1936; Hamerpagt, G., 1933, 1961; Gruijter, J. de, 1960, 1966;
Adres:	Utrechtseweg 310, Arnhem;

Bijzonderheden:

In 1927 werd het onderzoeks- en keuringsinstituut KEMA opgericht. Het was aanvankelijk gevestigd in een bijgebouw van het voormalige hotel Bellevue aan de Utrechtsestraat. Op 14 oktober 1938 stelde prins Bernhard een nieuw complex van kantoren en laboratoria op het landgoed Den Brink in bedrijf. Het oude complex werd verkocht aan de PGEM, die het liet vervangen door een kantoorgebouw. Het complex op Den Brink werd ontworpen door Fels en de Delftse hoogleraar R.L.A. Schoemaker, in samenwerking met de Bouwkundige Dienst van de KEMA. Deze dienst stond onder leiding van G. Hamerpagt. Vanaf de jaren veertig maakte Hamerpagt de meeste ontwerpen, deels in samenwerking met J. de Gruijter. De gebouwen zijn ontworpen in een sobere baksteenarchitectuur, waarbij stijlkenmerken van de Haagse School zijn gecombineerd met een traditionalistische vormentaal. De laboratoria zijn na de Tweede Wereldoorlog verbouwd en uitgebreid. Het terrein werd vergroot en er werden nieuwe panden toegevoegd, waarbij men steeds voor sobere baksteenarchitectuur koos. Men greep bij de uitbreidingen deels terug op ontwerpen die reeds voor de Tweede Wereldoorlog waren gemaakt, zoals bij de uitbreiding van het kortsluitlaboratorium, bij de vergroting van de werkplaats en bij de bouw van een nieuw chemisch laboratorium. Het algemeen laboratorium en het directiekantoor zijn begin jaren negentig vervangen door nieuwbouw. In 2001 waren de volgende panden nog aanwezig. Gebouwen van de kortsluitlaboratoria, omvattend Werkplaats en Expeditie (Fels en Schoemaker, 1936, uitgebreid in 1947, 1954 en later), Fabrikantengebouw I (montagehallen en loshal voor cli?nten, Fels en Schoemaker, 1936), Centraal Dienstengebouw en Magazijn (Fels en Schoemaker, 1936), Beproevingsgebouw I (Fels en Schoemaker, 1936), Machinegebouw I en II (Fels en Schoemaker, 1936, uitgebreid 1946 en 1956), Commandogebouw II (Hamerpagt, 1956), Fabrikantengebouw II (montagehallen met loshal voor cli?nten, Hamerpagt, 1956). Verder het Voorlichtingsgebouw (Fels en Schoemaker, 1938, uitgebreid door Hamerpagt, 1957), de Kantine voor Medewerkers van de Werkplaats (Hamerpagt, 1952), het Gastenrestaurant met Tennisbanen (1950-1951, verbouwd door De Gruijter, 1966), het Natuurkundig en Scheikundig Laboratorium (Hamerpagt, 1948). De uitbreiding op landgoed Mari?ndaal bestaat uit het Algemeen Laboratorium II (Hamerpagt 1961), het Kernreactor Laboratorium (Hamerpagt 1955-1957), het Laboratorium voor Mechanische Technologie (De Gruijter, ca. 1966). Verder zijn er nog twee dienstwoningen en een dienstgebouw met fietsenstalling (Fels en Schoemaker, 1933-1936).

  Literatuur