Naam:	Synagoge Prinsestraat Enschede
Type:	synagogen;
Architecten:	Bazel, K.P.C. de, 1919; Smits, A.P., 1927, 1928, uitvoering-; Linde, C. van de, 1927, 1928, uitvoering-; Smits, A.P., 1927, 1928, ceremoniegebouw en ommuring begraafplaats-; Linde, C. van de, 1927, 1928, ceremoniegebouw en ommuring Oud-Isra?litische begr-; Smits, A.P., 1958, verbouwing synagoge en bouw rusthuis voor bejaarde-; Lourijssen, J., 1958, uitvoering verbouwing synagoge en bouw rusthuis vo-; Smits, A.P., 1937, banken Oud-Isra?litische begraafplaats-; Smits, A.P., 1948, monument Oud-Isra?litische begraafplaats-;
Adres:	Prinsestraat, Enschede;
Archiefgegevens:	NAi/SMIT 97;NAi/BAZE 1072;NAi/SMIT 115;NAi/SMIT S3

Bijzonderheden:

Het ontwerp van Smits en Van de Linde is gebaseerd op een plan van De Bazel uit 1918 voor een synagoge elders in Enschede. Het ontwerp is uitgebreid met een Joodse school, een onderwijzerswoning en een woning voor de rabbijn. De synagoge is tussen 1927-1928 gebouwd, vooral dankzij de steun van S.N. Menko, de latere voorzitter van de gemeente. Ze werd ingewijd op 13 december 1928. Door de toepassing van koepelvormen heeft de synagoge een markant silhouet. In het metselwerk zijn uitspringende ornamenten verwerkt. Boven de ingang staat een Hebreeuwse tekst van Jesaja 56:7. De vierkante binnenruimte wordt bekroond door een twaalfkantige koepel. In de koepel zijn de symbolen van de twaalf stammen van Isra?l afgebeeld. De ruimte is geconstrueerd om een denkbeeldige bol, die de vloer en de wanden raakt en de binnenzijde van de koepel bepaalt. Het is de vraag in hoeverre Smits rekening heeft gehouden met de oorspronkelijke bedoelingen van De Bazel. Toch is goed te zien dat op een zeer vroeg tijdstip de vormprincipes van de theosofie toegepast zijn op de sacrale ruimte van een traditionele religie.

  Literatuur