Klaas Cornelis van Nes (1876-1952)

Klaas van Nes geboren te Boskoop, kwam uit een familie die een lange traditie als boomkwekers kende. Het familiebedrijf ging over van vader op zoon totdat Klaas van Nes het in 1907 in handen kreeg. Het bedrijf genaamd ‘Firma K. van Nes en Zonen’ stond voor ... meer

Klaas Cornelis van Nes (1876-1952)

Klaas van Nes geboren te Boskoop, kwam uit een familie die een lange traditie als boomkwekers kende. Het familiebedrijf ging over van vader op zoon totdat Klaas van Nes het in 1907 in handen kreeg. Het bedrijf genaamd ‘Firma K. van Nes en Zonen’ stond vooral bekend om zijn uitgebreide heester assortiment. K.C. van Nes die al sinds 1900 de dagelijkse leiding over het bedrijf had was vooral geïnteresseerd in tuinontwerp. In de catalogus van 1901 werd ook reclame gemaakt voor het "Ontwerpen en aanleggen van parken, buitenplaatsen, tuinen, boomgaarden en vruchtenhoven" . De eerste tuinontwerpen voor zover bekend zijn: het ontwerp voor de tuin van papierfabriek ‘de Eendracht’ in Apeldoorn en de inrichting voor het terrein van ‘Het Apeldoorsche Bosch’ beide dateren uit 1907. Vanaf dat jaar krijgt van Nes naast grotere opdrachten ook regelmatig opdrachten voor particuliere tuinen. De eerste bekende tuin is die voor Dhr. J. P. Vis in Rotterdam. Door zijn grote interesse en veel zelfstudie richtte hij zich meer op landschapsarchitectuur dan op tuinontwerp.
Naast de landschapsarchitectuur opereerde Van Nes zich ook geregeld op het gebied van stedenbouwkunde. Bij het ontwerp voor de tuinstad ‘Berg en Bosch’ trad van Nes voor het eerst op als stedenbouwkundige. Dit 525HA grote project omvatte woonwijken, parken en stukken bos. Bij de Staatsmijnen in Limburg: Emma, Hendrick en Wilhelmina ontwierp van Nes van 1917 tot 1919 de stedenbouwkundige opzet met diverse plantsoenen en straatbeplantingen. Later werd van Nes lid van de Bond van Nederlandse Stedebouwkundigen die opgericht was in 1935.
Naast de BNS was van Nes ook lid van de Bond van Nederlandse Tuinarchitecten (BNT), lid van de Stedebouwkundige Raad van het Instituut voor Volkshuisvesting en Stedebouw en hoofdbestuurslid van de Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Tuinbouw en Plantkunde. Ook pleitte van Nes voor een opleiding tot landschapsarchitect omdat hij vond dat bij bebouwingsuitbreiding zowel de stedenbouwkundige als de tuinarchitect te kort schoten.. Bij het werk van de bouwkundige overheerst het bouwwerk. Het werk van de tuinarchitect kenmerkt zich door de overheersing van plantmateriaal en maakt gebruik van gewassen die niet in de streek passen.
Van Nes werkte aan verschillende soorten opdrachten voor particulieren, instellingen en de overheid. Kenmerkend voor de ontwerpen van Van Nes zijn de grondige studie van het landschap en de aanpassing van de beplanting hierop. Een mooi voorbeeld is de ‘Leidsche Hout’. In de catalogus van 1924-1925 wordt geschreven: "Van groot belang is het, Uw tuin niet alleen te laten aanleggen, passend bij uw huis, doch zeer zeker ook bij de omgeving van uw terrein. Ook op z.g. slechten grond kan men een mooien tuin hebben, mits men bij de keuze der planten nauwkeurig te rade gaat, welke soorten bij den grond en de omgeving passen." (1)
In 1926 verkoopt van Nes het familiebedrijf om zich volledig te kunnen richten op het ontwerpen. De kopers zijn de boomkweker dhr. J. Brusse en de tuinarchitect dhr. A.H. van Hanswijk Pennink die het bedrijf voortzetten onder dezelfde naam.
Van Nes ontving verscheidene opdrachten voor verschillende instellingen waarvan de grootste de terreininrichting voor ‘Het Centraal Israëlitisch Krankzinnigengesticht’ (1907-1948) waarvoor hij verschillende opdrachten uitvoerde. Ook ontwierp hij de tuinen voor het Rooms-Katholiek Krankzinnigengesticht Sint Joseph in Apeldoorn (1927-1928), de psychiatrische inrichting Coudewater te Rosmalen (1928-1929 en 1933-1939), de Dr. Mr. Willem van den Bergh-stichting te Noordwijk (1929-1930) en de tuinen voor de St. Willibrordus Stichting te Heiloo(1932-1938).
In de latere periode verrichtte van Nes een aantal opdrachten voor de gemeente. Zo kreeg hij de opdracht voor de landschappelijke verzorging langs de rijksweg 50 tussen Arnhem en Zwolle (1939-1945). Ook gaf hij advies voor de aanleg van groenvoorziening voor de wegomlegging bij Epe op de weg van Deventer naar Nunspeet. Verder een aantal kleine opdrachten voor openbaar groen en wegomleggingen.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog kreeg van Nes nog een paar kleine opdrachten en hij bleef ook na de oorlog werken tot aan zijn overlijden op 20 augustus 1952.
Edward Sillem, 16-12-2009
Noten, literatuur:

1. Jongere Tuinkunst 1900-1940; Blok, E; Nederlandse Tuinstichting, 1992, Wageningen
Gemeente archief Apeldoorn
Wageningen UR, Bibliotheek Speciale Collecties
K.C. van Nes 75 jaar, De Boomkwekerij; 9 (1950)13, p109
Tuinarchitect of landschapsarchitect, de Koerier; 6-1-1928