Naam:	R.K. Sint Nicolaaskerk Schalkhaar
Type:	kerken;
Uitgevoerd:	ja
Bestaand:	ja
Architecten:	Riele, G. te, 1894; Haket, J., 1933, toevoeging dwarsschip en koor-; onbekend, 1990, toevoeging vredeskapel-;
Bijdragen:	onbekend -uitvoering-, H. Levigne -gebrandschilderde ramen-, J.E.H. de Fernelmont -kruiswegstaties-,
Adres:	Lindeboomsweg 34, Schalkhaar;

Bijzonderheden:

Een forse driebeukige neogotische pseudobasiliek met hoger opgaanse viering en lager dwarsschip, driezijdig gesloten koor en een toren van drie geledingen met slanke ingesnoerde spits. In hun oorspronkelijke opzet waren de kerken van Lettele en Schalkhaar vrijwel identiek. Ze zijn dan ook beide kort na elkaar gebouwd. De kerk in Lettele was bijna klaar toen in oktober 1894 door de pastoor van Schalkhaar, Asma, toestemming werd gevraagd voor de bouw van een nieuwe kerk. In maart 1895 werd begonnen met de bouw en in april werd de eerste steen gelegd. Op 13 november van datzelfde jaar volgde de consecratie van kerk en altaar door de aartsbisschop van Utrecht. De oorspronkelijke kerk had vijf traveeën, was van binnen gestuukt en wit of in een lichte kleur geschilderd. Op oude foto's zijn sjabloon schilderingen te zien op de onderkant van de spitsbogen tussen midden- en zijbeuken en langs de boog op de overgang van schip en koor. Met de groei van het dorp Schalkhaar groeide ook de parochie. In 1933 is de kerk uitgebreid en van binnen ingrijpend gewijzigd, naar ontwerp van architect J. Haket uit Deventer. Van de oorspronkelijk driebeukige kerk met vijfzijdige koorsluiting werden het priesterkoor en het laatste travee van schip en zijbeuken afgebroken. Hier stonden vroeger in de zijbeuken, het Maria- en Jozef altaar. Tussen het bestaande schip en het nieuwe koor, geflankeerd door twee kapelletjes, kwam een dwarsbeuk of transept met verhoogde viering. Daardoor ontstond een kruisvormige plattegrond. Gewelfbogen en lambrizering in de uitbreiding werden in schoon metselwerk uitgevoerd. De lambrizering werd om een eenheid te krijgen met het bestaande deel van de kerk, hierin doorgetrokken. Het nieuwe deel van de kerk kreeg een pannendak en vermoedelijk zijn bij deze verbouwing, of mogelijk enkele jaren daarna, ook de oorspronkelijk leien daken van midden- en zijbeuken vervangen door pannen. In de laatste oorlogsdagen van april 1945 zijn de toren en het dak van de kerk zwaar beschadigd. Op foto's uit die tijd is te zien dat het kerkdak toen pannen had. Na de oorlog werd in '49 eerst het processiepark hersteld en in 1950, onder leiding van architect A.J.M. Vosman, de kerk. In datzelfde jaar werden, ter vervanging van de in de oorlog door de duitsers geroofde luidklok, drie nieuwe klokken gegoten door het bedrijf Petit en Fritsen uit Aarle-Rixtel. De klokken hebben de disposities f, as en bes. In 1960 is het priesterkoor gerenoveerd, naar ontwerp van A.J.M. Vosman die in die tijd min of meer als 'huisarchitect' fungeerde. In 1990 is de Vredeskapel, tevens mortuarium gebouwd, met een verbinding naar het kerkgebouw. De opbouw is vrijwel identiek aan die van de kerk te Lettele uit 1893. De pastorie dateert van 1933.

  Literatuur