Naam:	Kantoorgebouw Cultura Wassenaarseweg 20 Den Haag
Type:	kantoorgebouwen;
Opdrachtgever:	W. Broese van Groenou
Uitgevoerd:	ja
Bestaand:	ja
Architecten:	Broese van Groenou, A., 1917; Broese van Groenou, A., 1919; Clercq, S. de, 1919; Brouwer, J., 1975, verbouwing entree-;
Bijdragen:	Brouwer, W.C. -bouwsculptuur-,
Adres:	Wassenaarseweg 20, Den Haag;
Archiefgegevens:	NAi/fotocollectie 006927;Dienst B&W Den Haag/bouwtek. Wassenaarseweg 20;HGA/bnr.

Bijzonderheden:

Op 1 juni 1920 vroeg W. Broese van Groenou een vergunning aan voor de bouw van een kantoorgebouw met twee woningen. Nog diezelfde maand werd met de bouw begonnen. Bij een eerdere opdracht was ook A.W.F. Nieman, directeur van de Landbouwmaatschappij 'Soekowono', betrokken. Het eerste ontwerp had in tegenstelling tot het gerealiseerde een hoge kap. Het gebouw heeft drie verdiepingen en een kelder. De gevel is symmetrisch van opbouw en van decoratief metselwerk voorzien. Ook is natuursteen verwerkt en zijn de bovenlichten van glas-in-lood voorzien. Het gebouw werd, zoals een gevelsteen aangeeft, vier augustus 1921 voltooid. Het vertoont sterke gelijkenis met een drietal woonhuizen uit 1916 van J. Gratama aan de Plaslaan te Rotterdam. Gratama moet gezien worden als de verbindingsschakel tussen de Amsterdamse- en de Haagse School. Opvallend is de toepassing van een plat dak. De architectuur van Cultura is echter niet zo modern als men op grond hiervan zou kunnen denken. Een inspiratiebron vormde Engelse landhuisbouw zoals Hatfield House (Hertfordshire), een gebouw dat als voorbeeld werd aangedragen in de befaamde verhandeling over 'Het goed recht van de toepassing van het platte en flauwhellende dak'. Het gebouw bevatte, naast kantoorruimten en een conci?rgewoning, twee appartementen. In een hiervan woonde Sam de Clercq van 1924 tot 1937. Vanaf de Tweede Wereldoorlog heeft het pand lange tijd leeggestaan, maar bleef in eigendom van de familie Broese van Groenou. In 1975 veranderde het van eigenaar, waarna de architect J. Brouwer het in 1978 aankocht. Onder zijn leiding werden enkele wijzigingen aangebracht, zo werd de entree veranderd door het vervangen van de oorspronkelijke deuren en het aanbrengen van een witte plastic luifel. Het gebouw is in 1991 ingrijpend gerestaureerd en vervolgens door de gemeente Den Haag als gemeentelijk monument aangemerkt.

  Literatuur