Naam:	Stadspark Haarlemmerhout Haarlem
Type:	stadsparken;
Opdrachtgever:	Gemeente Haarlem (1823-1827)
Uitgevoerd:	ja
Bestaand:	ja
Architecten:	Michael, J.G., 1788, aanleg rond Paviljoen Welgelegen-; Zocher sr., J.D., 1809, noordelijk deel park-; Zocher jr., J.D., 1823, 1827, reorganisatie gehele Haarlemmerhout, monument voor-; onbekend (Firma J.D. en L.P. Zocher), 1869, omvorming Koekamp tot hertenkamp-;
Adres:	Wagenweg, Haarlem; Spanjaardlaan, Haarlem;

Bijzonderheden:

De Haarlemmerhout hoorde eeuwen geleden bij de duin- en bosdomeinen van de graven van Holland. In 1572 werd het gebied bijna helemaal gerooid door Spaanse troepen. In de eeuwen daarna is er door de stad Haarlem weer bos aangeplant in een regelmatige stijl met rechte lanen. De Dreef is daar een voorbeeld van. In 1785 bouwde de bankier Henry Hope op een aangrenzend stuk grond het Paviljoen Welgelegen, dat tegenwoordig het Provinciehuis van Noord-Holland is. Hij kwam met de gemeente overeen dat hij een deel van de Haarlemmerhout zou laten aanleggen en onderhouden. Daarvoor nam hij Zochers grootvader, J.G. Michael in dienst. Lodewijk Napoleon verbleef van 1806 tot 1810 vaak in Welgelegen en gaf Zocher sr. de opdracht de gehele aanleg rond Welgelegen te verlandschappelijken. Zocher jr. assisteerde zijn vader hierbij. Doordat Lodewijk Napoleon terug moest naar Frankrijk is alleen het noordelijke deel van het plan uitgevoerd. Zocher jr. kreeg in 1827 van de gemeente Haarlem de opdracht om de hele Haarlemmerhout te veranderen in de landschapsstijl. Ook de Dreef werd daarbij voor een deel verlandschappelijkt. Het door Zocher voor die plek ontworpen monument voor de boekdrukkunst past goed in zijn omgeving. De vijver die Zocher bedacht had, kon niet gerealiseerd worden door verwachte problemen met de waterstand, daarom werd op die plek een koekamp gebouwd. Later is die door Zocher of zijn zoon Louis Paul omgevormd tot hertenkamp. Enkele jaren na de aanleg werd er nauwelijks meer iets gedaan aan onderhoud, waardoor er in 1902 discussie ontstond over de staat waarin de Haarlemmerhout verkeerde: Louis Paul Zocher wilde niet dat er veranderingen zouden worden aangebracht in het werk van zijn vader, maar Leonard A. Springer wilde het park wel veranderen en verbeteren. Springer kreeg zijn zin. Van zijn aanleg is echter bijna niets meer over: tijdens de hongerwinter zijn de meeste bomen gekapt en de Duitsers legden een tankgracht aan door de Haarlemmerhout. In de jaren zestig zijn verschillende wegen verbreed, waaronder de Dreef. De bomen leden schade door de uitlaatgassen. In 1990 is de Haarlemmerhout tot beschermd stadsgezicht verklaard.

  Literatuur