Naam:	Gasthuis 's-Gravenhage
Type:	ziekenhuizen;
Opdrachtgever:	gemeente 's-Gravenhage
Architecten:	Tollus, A., 1819;
Adres:	, 's-Gravenhage;

Bijzonderheden:

Toenemende kritiek op de kwaliteit van bestaande ziekeninrichtingen had in het begin van de negentiende eeuw geleid tot het opstellen van tal van plannen tot verbouwing en renovatie en nieuwbouwontwerpen. Dit is een vroeg ontwerp voor een nieuwe te bouwen burgergasthuis in 's-Gravenhage. Het is een streng symmetrisch ingedeeld gebouw van het zogenaamde hofbouwtype. Vanwege de hoge kosten werd het niet uitgevoerd. Een vroeger woonhuis van de Haagse uitgever J. Allart aan de Zuidwal werd uiteindelijk verbouwd en op 1 januari 1823 als burgergasthuis in gebruik genomen. Het is zeer onduidelijk van wie dit ontwerp is. Zeker is in elk geval dat Tollus het ontwerp -indien het werkelijk van hem is - nooit in de functie van stadsarchitect vervaardigd kan hebben. In 1819 had het stadsbestuur van 's-Gravenhage besloten voor het eerst na 21 jaar de functie van stadsarchitect weer in te stellen. Zeger Reijers was de eerste architect die weer als stadsbouwmeester werd aangesteld. Vanaf 24 mei 1819 tot aan zijn dood in 1857 vervulde Reijers deze functie. Omdat er altijd maar één stadsbouwmeester tegelijk in functie was is het onmogelijk dat Tollus ooit stadsarchitect van 's-Gravenhage was. Een consequentie van het feit, dat er toch nog steeds literatuur verschijnt waarin Tollus tot stadsbouwmeester wordt bestempeld, is dat ontwerpen, die normaal gesproken door een stadsarchitect gemaakt werden, aan Tollus toegeschreven kunnen gaan worden, indien de vervaardiger niet bekend is. Dit is ook het geval bij het ontwerp voor het nieuwe burgergasthuis, dat misschien nog beter aan Reijers toegeschreven kan worden.

  Literatuur