Naam:	klooster De Voorzienigheid Amsterdam
Type:	kloostercomplexen;
Opdrachtgever:	Sint Hi?ronymus Aemilianusstichting
Uitgevoerd:	ja
Bestaand:	ja
Architecten:	onbekend (Tholens & Joling), 1924, 1926, bouw-;
Adres:	Elandstraat 34, 1016 SG, Amsterdam;
Archiefgegevens:	SAA/10063: 49-67

Bijzonderheden:

Het kloostercomplex van de Zusters van De Voorzienigheid (voorheen: Arme Zusters van het Goddelijk Kind) bevond zich sinds 1852 in de Amsterdamse Jordaan. Het gesticht was opgericht door pastoor P.J. Hesseveld, oud-professor van het seminarie Hageveld, die zich het lot had aangetrokken van de 'halfverweesde en hulpelooze kinderen' in de Jordaan. Het tehuis bevond zich aanvankelijk in een klein huis op de Lauriergracht, maar betrok na vijf jaar het voormalige feestgebouw en herberg 'De Fransche Tuin' in de Elandsstraat. Oorspronkelijk verzorgden de Zusters arme meisjes uit Amsterdam, maar al snel legden zij zich ook toe op onderwijs, de opvang van geestelijk gehandicapten en de verzorging van ouderen. Tevens werd missiewerk verricht in o.a. Indonesi?, Brazili? en Tanzania. Het complex werd verschillende malen uitgebreid en besloeg uiteindelijk het grootste deel van het bouwblok tussen Lauriergracht, Konijnenstraat, Elandsstraat en Hazenstraat. Met name de in 1882 door A.C. Bleys gebouwde neogotische kapel met gietijzeren kolommen, achter het perceel Lauriergracht 39, is in kringen van architectuurhistorici bekend. In 1925 werd 'De Fransche Tuin', waarvan de oudste delen teruggingen tot 1697, gesloopt en vervangen door nieuwbouw naar een gezamenlijk ontwerp van A.J. Joling en K.P. Tholens. Joling, die in de voorafgaande jaren reeds enkele scholen op het kloosterterrein gebouwd had, heeft de opdracht waarschijnlijk grotendeels naar Tholens doorgeschoven, want opzet en detaillering van de voorgevel vertonen grote overeenkomsten met het door Tholens ontworpen zusterhuis bij de Chass?kerk in de wijk De Baarsjes. De plattegrond volgt de opzet van het oude complex, met vier vleugels rond een binnenplaats. De gevel aan de Elandsstraat is sober vormgegeven, met uitzondering van de ingangspartij, die het architectonische middelpunt van de gevelcompositie vormt. Het verdiepte portiek en de gedeeltelijk inpandig gelegde stoep worden geflankeerd door beelden van Maria en Jozef. Boven de ingang is een natuurstenen plaat met de naam van het gesticht aangebracht. Beelden en opschrift vormen de omlijsting van een fraai gemetselde rondboog aan de bovenzijde van de portiek. Aan de straatzijde heeft het complex een schijnkap. De achterzijde van de straatvleugel en de overige vleugels worden door platte daken afgesloten. De noordgevel in de binnenplaats, tegenover de ingang gelegen, rust aan de onderzijde op een arcade en wordt aan de bovenzijde afgesloten door een vierkant klokkentorentje met uurwerk. Hooggeplaatste, lage vensteropeningen van de badkamers en toiletten verlenen deze gevel een gesloten karakter. De overige gevels kenmerken zich door een pretentieloze, doelmatige vormgeving, waarbij de vrij monotone vensterreeksen van de slaapzalen en kantoren in de langsgevels het beeld beheersen. Opmerkelijk is de weinig fraaie gevelbe?indiging in de vorm van eenvoudige, houten boeiboorden. Na vertrek van de zusters kon sloop van het complex ternauwernood voorkomen worden. Elandsstraat 34 is in de jaren negentig tot appartementen verbouwd en is thans een gemeentelijk monument.

  Literatuur