Naam:	Diergaarde Blijdorp Van Aerssenlaan 47, Stadhoudersweg 180 (diergaarde),49 (benedenkantoor),51 (bovengedeelte) 3039 KE Rotterdam
Type:	dierentuinen (complexen);
Opdrachtgever:	Stichting Rotterdamsche Diergaarde, Rotterdam
Uitgevoerd:	ja
Bestaand:	ja
Architecten:	Ravesteyn, S. van, 1938, 1940; Bakker, H.D., 1938, 1940, medewerking-; Schoonderbeek; onbekend, 1942, aanbrengen van twee deuren in de voorgevel van de -; onbekend, 1946, herstellen oorlogsschade van het vijvercomplex, bo-; onbekend, 1946, 1947, plaatsing van een loods op de kwekerij-; onbekend, 1947, bouw van een toiletgebouwtje, ramen aangebracht in-; onbekend, 1947, 1948, bouw van drie dierenverblijven, inrichting van een-; onbekend, 1948, 1949, tochtvrij maken van olifantengang en -stallen en l-; onbekend, 1953, bouw van een opslagloods-; onbekend, 1954, 1956, wijziging indeling olifantenterras-; onbekend, 1955, 1957, bouw van een roofdierengebouw-; onbekend, 1956, 1958, bouw van een expositie op het ronde vijverterras, -; onbekend, 1958, 1959, bouw van een terreinafscheiding aan de Van Aerssen-; onbekend, 1959, 1960, bouw van een bijgebouw (okapistal), bouw van een b-; onbekend, 1960, uitbreiding van het theehuis-; onbekend, 1960, 1961, bouw van een bijgebouw (elandenstal), uitbreiding -; onbekend, 1961, bouw van een bijgebouw (olifantenstal), bouw van t-; onbekend, 1961, 1962, bouw van een hertenstal-; onbekend, 1964, 1965, bouw van een bijgebouw (kippenhok), gedeeltelijke -; onbekend, 1965, bouw van een portiersloge, bouw van een gnoestal-; onbekend, 1966, 1967, bouw van een bijgebouw (quarantainestal)-; onbekend, 1967, 1968, bouw van drie bijgebouwen (fazantenverblijven), bo-; onbekend, 1969, 1970, verbouwing van de kolensilo op de begane grond tot-; onbekend, 1970, 1971, vergroting van de okapistal-; onbekend, 1970, 1972, vergroting roofdierengebouw met een winterberging -; onbekend, 1971, verandering aan het dak van de tropenkas, vergroti-; onbekend, 1971, 1973, vergroting en gedeeltelijke verandering van het di-; onbekend, 1972, verandering indeling van de Rivièrahal, sloop van -; onbekend, 1972, 1974, verandering indeling begane grond en verdieping va-; onbekend, 1973, sloop van een berg-, hout- en hooiloods, bouw van -; onbekend, 1973, 1974, maken van een vriescel in het voedselmagazijn, ver-; onbekend, 1974, vernieuwing van de lichtstraten in het dak van de -; onbekend, 1974, 1975, vergroting van het kantoorgebouw, verandering noor-; onbekend, 1975, bouw kantooraccomodatie-; onbekend, 1975, 1977, bouw overkapping t.b.v. haaien en krokodillen-; onbekend, 1976, 1977, bouw personeelskantine, verandering indeling kanto-; onbekend, 1976, 1978, gedeeltelijke verandering restaurant-; onbekend, 1977, 1982, bouw showkassen-; onbekend, 1978, 1980, bouw 2 bijgebouwen (stallen)-; onbekend, 1979, 1981, gedeeltelijke verandering apenhuis (vergroting bui-; onbekend, 1983, 1984, bouw showkassencomplex en restaurant-; onbekend, 1983, 1986, vergroting en gedeeltelijke verandering buitenverb-; onbekend, 1984, 1987, bouw olifantenbehuizing-; onbekend, 1985, bouw speellandschap-; onbekend, 1987, 1989, bouw instructielokaal en vergaderruimte-; onbekend, 1988, sloop restanten diorama-; onbekend, 1989, 1990, bouw en vernieuwing quarantainegebouw, keermuur en-; onbekend, 1990, wijziging bestemming in Rivièrahal-; onbekend, 1990, 1991, bouw eerste fase Azië dierenverblijven-; onbekend, 1991, bouw Amoerpanterverblijf-; onbekend, 1992, bouw dikhuidenverblijf-;
Bijdragen:	NV Bouw- en Aannemersbedrijf vh Gebr. Kwaaitaal, R -uitvoering-, Bataafsche Aannemings-Mij, Den Haag -uitvoering betonfundering en metselwerk-, firma Van Mil -uitvoering modelleren rotspartijen-, Besten, Pieter den -wandschilderingen-, Bolle, L. -plastieken-, Canta, Agnes -wandschilderingen-, Elffers, Dick -wandschilderingen-, Kuilenburg, W. van -plastieken-, Uiterwaal, J. -plastieken-, Worm, P. -schilderwerk-,
Adres:	Van Aerssenlaan 47, Stadhoudersweg 180 (diergaarde, 3039 KE, Rotterdam;
Archiefgegevens:	NAi/RAVE 81;NAi/fotocollectie S. van Ravesteyn 002724,002726-002729,003373,00337

Bijzonderheden:

In 1937 heeft Van Ravesteyn de opdracht gekregen een nieuwe diergaarde voor Rotterdam te ontwerpen. De Diergaarde Blijdorp noemde Van Ravesteyn zelf niet alleen zijn "omvangrijkste" werk uit de periode 1930-1940, maar beschouwde het ontwerp voor en de bouw van de diergaarde als zijn levenswerk. Volgens de architectuurhistorische literatuur neemt de diergaarde "een unieke plaats in in de geschiedenis van de Nederlandse architectuur." Het is een van de eerste diergaarden die door één architect is ontworpen. Reden voor de beoordeling als meesterwerk is ook de koppeling van de uitgangspunten van het Nieuwe Bouwen aan de zeer persoonlijke architectuurvisie van Van Ravesteyn, die volgens Johan de Vries en later A. Devolder in de diergaarde op een voortreffelijke wijze tot uitdrukking komt. Nadat de in 1855 opgerichtte en 1856 naar ontwerp van de tuinarchitecten J.D. en L.P. Zocher aangelegde Rotterdamsche Diergaarde bij voormalig station Delftsche Poort in de weg bleek te zijn bij de uitbreiding van het noord-zuid en oost-west verkeer en bovendien een behoorlijk exploitatietekort bestond en ook de diergaarde inmiddels niet meer voldeed aan de nieuwe maatstaven, werd op 17 juli 1937 besloten de diergaarde naar de wijk Blijdorp in het westen van Rotterdam te verplaatsen. S. van Ravesteyn kreeg nog in oktober van dit jaar de opdracht, een schetsontwerp voor het dertien hectare groot terrein te maken. Nadat op 26 oktober 1938 de 'Stichting Rotterdamsche Diergaarde' werd opgericht en de Stichting Bevordering van Volkskracht financiële steun had toegezegd, kon op 30 november 1938 definitief opdracht aan Van Ravesteyn verleend worden. Minder dan een jaar later, namelijk op 1 mei 1939, werd met de bouw begonnen. Tijdens de bouw moest worden rekening gehouden met "vorstperiodes, oorlogsoponthoud en regendagen". Op 13 juli vond de vooropening van het noordelijke gedeelte plaats, begin december de officiële opening en in april 1941 werden de bouwwerkzaamheden beëindigd. Op het dertien hectare groot terrein zijn de diverse dierenverblijven en -weiden langs een hoofdas in lengterichting gegroepeerd. Het hoofdgebouw, de Rivièrahal - benoemd naar de franse Rivièra -, was oorspronkelijk het verblijf voor reptielen, dikhuiden (olifanten) en apen. Andere gebouwen zijn het Berentheater, giraffenverblijf, de theeschenkerij en het roofdierenverblijf. Een grote vijfer bevat bassins voor ijsberen en zeeleeuwen. Letterlijk het hoogtepunt van de diergaarde was de 47 meter hoge uitkijktoren, die in 1972 werd afgebroken.17 In de decoratie van de gebouwen is geprobeerd de herkomst van de dieren te symboliseren. Zoals bij vele andere gebouwen heeft Van Ravesteyn ook bij het ontwerp van de Diergaarde Blijdorp samengewerkt met verschillende beeldende kunstenaars, zoals de beeldhouwers Charles Eyck, J. Uiterwaal, W. van Kuilenburg, L. Bolle en de schilders P. den Beesten, Agnes Canta, D. Elffers en P. Worm.18 Ook in het ontwerp van de diergaarde is de gebogen lijn alom aanwezig. Op grond van de verbinding van Van Ravesteyns persoonlijke architectuurvisie en het Nieuwe Bouwen wordt de stijl van de diergaarde ook nieuw zakelijke neo-barok genoemd.19 In de jaren '80 en '90 zijn meerdere aanpassingen en verbouwingen voorgenomen. Om het oorspronkelijke ontwerp van Van Ravesteyn vooralsnog te bewaren is de diergaarde op 29-10-1991 opgenomen op de gemeentelijke monumentenlijst van de gemeente Rotterdam.

  Literatuur