Naam:	Rijks- of centraal belastingskantoor Amsterdam
Type:	belastingkantoren;
Opdrachtgever:	Ministerie van Financien
Uitgevoerd:	ja
Bestaand:	ja
Architecten:	Friedhoff, G., 1956; Bolten, M.;
Bijdragen:	onbekend -uitvoering-, Roling, V.G.A. -wandschildering grote kantine-, Atelier Brom Utrecht,
Adres:	Wibautstraat 2-4, 1091GM, Amsterdam;
Archiefgegevens:	NAi/FRIE 2.20 (1 tekening), 2.27 (diverse stukken met bijlage, mei 1954), 2.64 (

Bijzonderheden:

De locatie van het gebouw, vrijwel aan het begin van de Wibautstraat op het voormalige terrein van de Weesperpoortstation, vormt de toegang tot de oude centrum van Amsterdam. Het gebouw heeft een langwerpige, rechthoekige plattegrond, bestaat uit stereometrische bouwvolumes en imponeert door zijn omvang en massaliteit. De streng-symmetrische voorgevel aan de Wibautstraat bestaat uit een lange en gestileerde zuilengalerij met bordestrappen ter weerszijden, die toegang geeft tot een hoge entreehal. Door de combinatie van een prominente stedenbouwkundige situering met een strenge, classicistische opzet en het gebruik van elementen als een Italianiserende dakopbouw en grote, archaïsche rijkswapens ontstond Friedhoffs krachtigste manifest van het staatsgezag. Deze indruk werd onbedoeld nog eens versterkt doordat de van gemeentewege te bouwen tegenhanger aan de andere zijde van de straat pas veel later en op kleinere schaal werd gerealiseerd. De kritiek richtte zich niet zozeer op de kwaliteit van het gebouw of de bekwaamheid van Friedhoff als architect, maar keerde zich aan de vooravond van de roerige jaren zestig met terugwerkende kracht tegen de uitstraling van gezag en monumentaliteit die typerend was voor de rijksarchitectuur van de Wederopbouw. De door Friedhoff vormgegeven waardigheid werd vrijwel unaniem geinterpreteerd als achterhaald symbool van staatsmacht, bedoeld om de burger te imponeren. De associatie van Friedhoffs werk met totalitaire nazistische en Stalinistische architectuur stak de kop op, waardoor de kritiek een buitengewoon bittere smaak kreeg. De uitbreiding van Bolten kwam tot stand in samenwerking met rijksbouwmeester Jo Vegter en bestaat uit een modern en zakelijk vormgegeven gebouw van zeven lagen dat haaks tegen Friedhoffs ontwerp is geplaatst. Het gebouw doet sinds eind jaren negentig dienst als faculteitsgebouw van de Universiteit en Hogeschool van Amsterdam.

  Literatuur