Naam: stedebouwkundige studie Spreebogen Berlijn
Type: stedebouwkundige studies;
Opdrachtgever: Ministerium fur Raumordnung, Bauwesen und StadtebauBundesbaudirection, die Senatsverwaltung fur Staatentwicklung und Umweltschutz
Uitgevoerd: nee
Architecten: Dijkstra, Tj. (Architectenbureau Dijkstra), 1992; Baljon, L. (Tuin- en landschapsarchitect Lodewijk Baljon Amste), 1992, adviseur-;
Adres: , Berlijn;
Archiefgegevens: archief Dijkstra/9204
Prijsvraag: Internationaler Stadtebaulicher Ideenwettbewerb Spreebogen
Bijzonderheden:

In 1992 werd in Berlijn de Internationaler St�dtebaulicher Ideenwettbewerb Spreebogen uitgeschreven. Dijkstra was een van de 835 deelnemende architecten. De opgave was het ontwerp van een nieuw stedenbouwkundig plan voor het stadsdeel Spreebogen, een overgangszone tussen het historische centrum en het park Tiergarten. Dit deel van de stad was lange tijd een no-man�s land geweest tussen Oost- en West-Berlijn. Nu moest dit stadsdeel een nieuw centrum worden waarin �s lands nationale democratische instituten een plaats moesten krijgen. De zetel van de regering werd van Bonn naar Berlijn verplaatst. In dit gebied moest daarvoor een passende omgeving worden gecre�erd. Bestaande gebouwen moesten worden aangepast en nieuwe gebouwen ontworpen. Focuspunten waren het gebied rondom de Reichstag, het eiland in de Spree, het historische centrum van Berlijn en het gebied rondom de Wilhelmstrasse. Samen met deze stedenbouwkundige prijsvraag werd ook een prijsvraag uitgeschreven voor de renovatie van de Reichstag.Dijkstra ontwierp samen met Lodewijk Baljon een compositie van bouwvolumes in een parkachtig stadslandschap. Dit voorstel weerspiegelde het karakter van het gebied als een overgangszone tussen stadscentrum en Tiergarten: het was dichtbebouwd aan de oostkant en open aan de westkant. In zijn plan respecteerde Dijkstra bestaande assen, zoals de Strasse des 17. Juni en Unter den Linden in oost-west richting en de as van het Sovjetmonument in noord-zuid richting. Zonder er al teveel formele waarde aan te hechten verschoof hij soms assen, waardoor nieuwe ruimtelijke structuren met de oude werden verbonden. Door het relativeren van monumentaliteit en een heldere ori�ntatie, wilden Dijkstra en Baljon de veelvormigheid van een moderne democratie uitdrukken en verzekerden ze flexibiliteit in de architectonische realisatie van het stedelijke ontwikkelingsplan.Door de schuivende assen ontstonden in het centrum van het plan twee pleinen met een verschillend karakter. De pleinen werden van elkaar gescheiden door een grote centrale vijver. Aan de oostzijde van de vijver kwam een voorplein voor de Bundestag. Aan de westzijde van de vijver kwam een ceremoni�le promenade, met aan de zuidzijde het gebouw voor de Bundesrat en aan de noordzijde het Bundeskanzleramt. Dat laatste gebouw zou tevens dienen als ambtswoning voor de bondskanselier. Ten tijde van de prijsvraag was dat de CDU-politicus Helmut Kohl. Dijkstra gaf de ambtswoning het voorkomen van een palladiaanse villa met een kruisvormige plattegrond. De noordoostzijde van de Spree behandelden de architecten als een reconstructie van de historische bebouwing met stadsblokken. Dit stond in contrast met de zuidzijde waar de gebouwen vrij in het landschap zouden komen te liggen.Uit de meer dan 200 inzendingen koos de jury voor een ontwerp dat met een langgerekt bouwvolume, aan beide zijden over de Spree uistekend, vrijwel het gehele programma bevat. Het ontwerp is inmiddels gerealiseerd en staat haaks op wat Dijkstra en Baljon met hun inzending beoogden.

Illustraties:

Literatuur wordt geladen ...