Naam:	Sint-Servaasbrug Maastricht
Type:	bruggen;
Opdrachtgever:	Ministerie van Waterstaat
Uitgevoerd:	ja
Bestaand:	ja
Architecten:	Bremer, G.C. (Rijksgebouwendienst), 1932, 1933, restauratie-; onbekend, 1946, 1947, herstelwerkzaamheden-;
Bijdragen:	onbekend -uitvoering-, Vos, C.H.M. -beeldhouwwerk (Hendrik van Veldeke en Sint Servaas-, Rehm, H. -beeldhouwwerk (negen koppen)-, Bus, D. -beeldhouwwerk-,
Adres:	Sint-Servaasbrug, Maastricht;
Archiefgegevens:	NAi/Archief Berlage, Rijkscommissie voor de Monumentenzorg, 'Het vraagstuk van d

Bijzonderheden:

Vanaf de Romeinse tijd tot het begin van de twintigste eeuw was er in Maastricht één brug over de Maas. Deze Oude Maasbrug (of Stenen Brug) werd na het ontstaan van het nieuwe stadsdeel aan de overzijde van de rivier steeds meer belast. Begin twintigste eeuw was de brug in slechte staat en in de jaren 1926-1928 was zelfs sprake van instortingsgevaar. In 1929 werd er besloten tot herstel. Op 16 juli 1931 stortte de brug echter gedeeltelijk in en daarom begon in april-mei 1932, vrijwel direct na het gereedkomen van de nieuwe Wilhelminabrug, de restauratie, die tot 1933 duurde.
In overeenstemming met de breedte van de bovengenoemde nieuwe brug, werd besloten om aan de Wykerkant bij de oude brug de vaargeul te verbreden en van een nieuwe overbrugging te voorzien. In juni 1932 werden de eerste ellipsvormige en de tweede halfronde boog van de brug opgeblazen. Dit was de eerste drastische ingreep in de historische constructie van de brug.
De zeer verwaarloosd en zwakke brug werd op een nauwkeurige, maar drastische wijze gerestaureerd. Alle bekledende stenen werden van de muren afgehaald, genummerd, gefotografeerd en gecontroleerd op sterkte. Het wegdek werd geheel verwijderd. De vulling tussen de bogen, boven de pijlers, en grotendeels van de pijlers zelf werd geheel vernieuwd met gewapend beton. Een gewelf moest zelfs in zijn geheel in nieuwe hardsteen worden opgetrokken. De gerestaureerde brug werd in feite een vrij getrouwe kopie van de originele, versterkt met beton en bekleed met nieuwe en oude natuurstenen.
In maart 1932 ontstond tussen Bremer en de Commissie voor de Monumentenzorg een discussie over de keuze van de vervangende natuursteen. Bremer had als esthetisch bezwaar tegen toepassing van de voorgestelde steensoorten dat zij in nieuwe toestand te veel in kleur zouden verschillen van de verweerde en verkleurde oude stenen. De Commissie was het niet eens met Bremer. Eigenlijk ging het alleen om geldbesparing. Voor de brug werden dus goedkope Belgische stenen ingekocht.
Op 2 oktober 1932 verscheen een boos en scherp artikel van ingenieur W.A. van Konijnenburg over, wat hij noemde, '[k]waadwillige monumentenvernieling'. Hij bekritiseerde Rijkswaterstaat omdat het, volgens hem, leek alsof de restauratie aan vandalen werd op gedragen. Hij eiste bij de restauratie van de brug de betrokkenheid van het Rijksbureau voor Monumentenzorg. J. Kalf, directeur van het Rijksbureau voor de Monumentenzorg verdedigde in dezelfde krant de handelingen van Rijkswaterstaat, dat voor de esthetische verzorging door Bremer was bijgestaan. Toch schreef Kalf daarna, om zichzelf in te dekken, in een brief aan de directeur A.A.H.W. König van Waterstaat in Limburg dat, hoewel hij en de leden van de Commissie Bremers schetsplannen hadden gezien en goedgekeurd, de Monumentencommissie van de plannen van Bremer als zodanig nimmer in kennis was gesteld.
De restauratie van de Oude Brug werd het resultaat van een bijzonder stroef lopende samenwerking tussen König, Bremer en Kalf. Bremer moet zeker niet tevreden zijn geweest over de hele gang van zaken. Dit bewijst het feit dat hij geen enkel geschreven woord aan de restauratie van de brug spendeerde.
De brug kwam op 22 augustus 1933 gereed en werd op 20 november van hetzelfde jaar geopend. In maart 1932 kreeg de brug, ter herinnering aan de beschermheilige van de stad, de naam Sint-Servaasbrug. Er werden toen beeldhouwwerken van C.H.M. Vos (1888-1954), H. Rehm (1908-1970) en D. Bus (1907-1978) geplaatst, respectievelijk beelden van Hendrik van Veldeke en Sint Servaas, negen koppen en reliëfs.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de brug zwaar beschadigd en zij is hersteld in 1946-1947.

  Literatuur