Naam:	Koopmansbeurs Damrak Amsterdam
Type:	beursgebouwen;
Opdrachtgever:	gemeente Amsterdam
Uitgevoerd:	ja
Bestaand:	ja
Architecten:	Sanders, Th., 1884, 1885; Berlage, H.P., 1884, 1885; Berlage, H.P., 1896, 1903;
Bijdragen:	Zijl, L. -beeltenis H.P. Berlage-, Verweij, A. -iconografisch programma-, Zijl, L. -beeldhouwwerk-, Mendes da Costa, J. -beeldhouwwerk-, Toorop, J. -tegeltableaus-, Roland Holst, R.N. -wandschilderingen-, Derkinderen, A.J. -gebrandschilderde ramen-, Aannemersfirma Cerlijn &, amp, amp, amp, amp, amp, De Haan -uitvoering fundering-,
Adres:	Damrak, Amsterdam;
Archiefgegevens:	NAi/BERL 65, 294
Prijsvraag:	Prijsvraag voor de nieuwe Beurs
Motto:	Mercaturae

Bijzonderheden:

Het eerste schetsontwerp van de Koopmansbeurs zoals we die nu ongeveer kennen stamt uit 1896. Daarvoor had Berlage in samenwerking met Sanders meer historiserende plannen gemaakt. De ontwikkeling die Berlage tussen die twee ontwerpen doormaakte maken deel uit van de legendevorming. Hoe dan ook, de Beurs van Berlage, zoals de Koopmansbeurs is gaan heten, is binnen het oeuvre van Berlage en binnen de Nederlandse architectuurgeschiedenis van groot belang. Met zijn 143 meter lange gevel aan het Damrak, zijn 36 meters aan het Beursplein en zijn 55 meters aan de noordzijde betekende de beurs een enorme schaalvergroting binnen de Amsterdamse grachtengordel. Berlage heeft dit proberen te camoufleren door de toren op de hoek van het Damrak en het Beursplein aan te passen aan de toren van de Oude Kerk op de Dam. Maar ook de gevelindeling paste hij aan de omgeving aan. Basis van de beurs vormen de drie grote zalen voor de Goederenbeurs, de Graanbeurs en de Effectenbeurs. Deze zalen zijn even hoog als het gebouw en liggen in de lengteas van het gebouw. Aan de zuidkant, het Beursplein, ligt de hoofdingang. De Graanbeurs (die een open binnenplaats heeft) en de Effectenbeurs hebben een eigen ingang in de noordgevel. De beurszalen staan door een passage met elkaar in verbinding. Daaraan ligt ook de kleine Schippersbeurs die ook een ingang aan het Damrak heeft. De Goederenbeurs heeft aan de lange zijdes drie boven elkaar gelegen galerijen. Het glazen zadeldak wordt gedragen door boogvormige ijzeren spanten die op hun beurt op consoles rusten.

  Literatuur